Modelregistratie

Modelregistratie

Producten lijken steeds meer op elkaar. Met die toenemende gelijkenis tussen producten is een onderscheidende vormgeving van cruciaal belang om een unieke positie op de markt te veroveren. Uit onderzoek is gebleken dat aandacht voor design tijdens de ontwikkelingsfase van een nieuw product essentieel is voor het succes ervan. 

Door ontwerpers bij de ontwikkeling te betrekken en aandacht te besteden aan ergonomische aspecten en zintuiglijk/symbolisch design, kan het imago van een bedrijf worden versterkt. Succesvolle producten en een beter bedrijfsimago leiden tot betere bedrijfsprestaties.

Verschillende onderzoeken tonen aan dat er een verband bestaat tussen de rol van design binnen een bedrijf en de financiële prestaties ervan. Bedrijven die zich richten op zowel ergonomische aspecten als zintuiglijk/symbolisch design presteren financieel gezien 20% beter dan bedrijven waar design een gemiddelde rol speelt. Ook blijkt uit onderzoek van het Europese Merkenbureau en het Europese Octrooibureau dat design-intensieve bedrijven innovatiever en creatiever zijn en beter kunnen inspelen op concurrentie. Deze bedrijven genereren 12,8% van het BBP.

Gezien het grote financiële belang van design, lijkt het vanzelfsprekend dat bedrijven ervoor zorgen dat hun intellectuele eigendomsrechten goed worden vastgelegd en beschermd. Echter, slechts een kleine groep (ongeveer 3%) doet dit goed, zo blijkt uit onderzoek van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE).

Productvormgeving en tweedimensionale (grafische) vormgeving kunnen via verschillende intellectuele eigendomsrechten worden beschermd. Het modellenrecht biedt bescherming voor de vormgeving van een product, wat van belang kan zijn wanneer een succesvol product wordt gebruikt als inspiratiebron door anderen. Het uiterlijk van een product wordt wettelijk gedefinieerd als “het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan”. Dit kan zowel tweedimensionaal (zoals een behangpatroon) als driedimensionaal zijn en omvat kenmerken als lijnen, omtrek, kleuren, vorm, textuur en materialen. Het modellenrecht biedt bescherming voor nieuw ontworpen en eigenzinnige ontwerpen.

Een tekening of model omvat het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel daarvan. Dit omvat niet alleen driedimensionale producten, maar ook tweedimensionale tekeningen zoals dessins of patronen voor bijvoorbeeld behang. Het uiterlijk van een voortbrengsel wordt bepaald aan de hand van verschillende kenmerken zoals de lijnen, omtrek, kleuren, vorm, textuur en materialen van het product zelf of de versiering ervan. Het is dus een combinatie van deze elementen die het uiterlijk bepalen. De term “voortbrengsel” wordt in de wet uitgelegd als elk object dat op industriële of ambachtelijke wijze is vervaardigd, zoals verpakkingen, grafische symbolen en typografische lettertypen.

Een tekening of model wordt beschermd door de wet, maar alleen als het nieuw is en een eigen karakter heeft. Dit betekent dat het niet mag lijken op een bestaand model (een andere algemene indruk geeft). Het vastleggen van het intellectuele eigendomsrecht is daarom belangrijk voor bedrijven om te zorgen dat hun ontwerpen beschermd zijn en niet door anderen kunnen worden gebruikt zonder toestemming. Het modellenrecht biedt daarbij bescherming voor de vormgeving van producten en tweedimensionale tekeningen en is daarom een belangrijk instrument voor bedrijven om hun ontwerpen te beschermen en hun financiële prestaties te verbeteren.