De wet geeft als definitie van een model: “Als tekening of model wordt beschouwd het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan.” Het kan daarbij gaan om tweedimensionale tekeningen (zoals het design van een verpakking maar ook een behangpatroon) of om een driedimensionaal uiterlijk (zoals de vorm van een lamp).
Een model wordt weergegeven in een afbeelding waaruit de kenmerken moeten blijken wat beschermd moet worden. Er spelen dus heel veel verschillende aspecten een rol om te zorgen dat de juiste afbeelding wordt ingediend. Dat is belangrijk omdat de autoriteiten niet controleren of de afbeeldingen wel goed zijn en of wel de juiste rechten geclaimd worden.
Bedenk dat niet elk model komt dus voor modelrechtelijke bescherming in aanmerking. De belangrijkste voorwaarden voor modelbescherming zijn (1) de nieuwheid en (2) het en eigen karakter van een model. Ook als een product al in de markt is, zijn er soms nog opties en daar adviseren wij onze klanten graag over.
Het Gemeenschapsmodellenrecht kent twee soorten modellen: het geregistreerde model en het ongeregistreerde model. De bescherming van een ongeregistreerd model is heel erg beperkt. Het kan alleen worden ingeroepen tegen namaak dat wil zeggen een min of meer een-op-een kopie van het ongeregistreerde model. De rechthebbende moet bewijzen dat dit zo is. De periode van bescherming is daarnaast beperkt tot 3 jaar.
Bescherming van de vormgeving via een geregistreerd model geeft een aantal belangrijke voordelen. Geregistreerde modellen kennen een veel langere beschermingsduur, namelijk 25 jaar. Zolang de ongeldigheid (‘nietigheid’) daarvan niet wordt ingeroepen in een procedure, gaat de rechter ervan uit dat deze registratie geldig is. Daarmee heeft de modelhouder zeker bij een snelle gerechtelijke procedure een voordeel, omdat de druk en het initiatief om de nietigheid van een model in te roepen bij de wederpartij ligt. Om die reden is het verstandig te kiezen voor een geregistreerd model. Het geeft een veel bredere en langdurige bescherming.
