Kerst is het feest van de vrede en om de liefde voor en met elkaar te vieren. Een mooie gedachte die toch eigenlijk door niemand speciaal geclaimd mag worden. Toch is het voor sommige bedrijven een business model geworden waar veel geld mee wordt verdient. Het kerstmoment pakken om een speciaal kerstproduct te lanceren maar soms ook juist iets registreren om anderen te verbieden iets vergelijkbaar te doen. Juridisch mag dit vaak alleen moet je als bedrijf afvragen, waar leg ik de grens.
Een check in het merkenregister laat zien dat er alleen in de Europese Unie al 189 merken zijn aangevraagd met het element CHRISTMAS erin. Veel merken zijn aangevraagd voor kerstartikelen. Gelukkig worden niet al deze merken zomaar geaccepteerd door de autoriteiten. Zo zijn bijvoorbeeld de volgende merken geweigerd: SILENT NIGHT HOLY NIGHT – THE CHRISTMAS CONCERT en een logo van de standaard kerstman met de tekst HAPPY CHRISTMASS SANTA.
Eigenlijk best een goed besluit van de autoriteiten om deze merken te weigeren omdat niemand in dit soort tekens een merk ziet. Als de aanvraag wordt gecombineerd met een onderscheidend element zoals het eigen merk (logo) dan werkt het prima als een merk om aan te geven dat deze kerstproducten van dit bedrijf afkomstig zijn. Als een merk wordt aangevraagd voor totaal andere producten (zoals bijvoorbeeld planten), dan wordt het merk vaak geaccepteerd.
Toch zijn er bedrijven die naar mijn mening vanuit puur economisch belang, de grenzen met Kerst iets te nadrukkelijk opzoeken. Zo meldt TM reporter dat een Pools bedrijf een Gemeenschapsmodel heeft aangevraagd voor een kerstmanpak.
Het bedrijf treedt actief op om online verkoop van een vergelijkbare pakken tegen te houden bij e-commerce platforms. Op basis van haar modelrechten dient het Poolse bedrijf notice and takedown formulieren in om producten van concurrenten te laten verwijderen. Kan dit zomaar?
Een Gemeenschapsmodel moet voldoen aan twee eisen. Enerzijds moet het model nieuw zijn en anderzijds eigen karakter hebben. Echter het EUIPO checkt niet ambtshalve of het aangevraagde model aan deze eisen voldoet . De aanvraag wordt direct geaccepteerd zodra het aan de formele eisen voldoet. Gevolg hiervan is dat modellen die niet nieuw zijn en geen eigen karakter hebben, gewoon worden geregistreerd. Op die manier heeft het Poolse bedrijf nu een recht in handen waarmee zij online diverse bedrijven lastig valt.
Omdat de rechter (maar ook de e-commerce platforms) uitgaat van de geldigheid van een geregistreerd model, moeten derden (bijvoorbeeld bedrijven waarvan de listings worden verwijderd van vergelijkbare kerstmanpakken) actief hiervoor een procedure starten bij het EUIPO. Daar kan dan een verzoek ingediend worden om het model door te laten halen zodat het niet meer geldig is.
Gelukkig is deze procedure inmiddels gestart. Mijn verwachting is dan ook dat deze glansrijk zal slagen. In mijn ogen is het pak niets meer dan het al jaren te kopen gebruikelijke kerstmannen pak. Het model voldoet niet aan de eisen voor een rechtsgeldig model, de algemene indruk is niet anders dan de al bestaande pakken.
Wat mij betreft is het prima dat bedrijven aanhaken bij de kerstgedachte. Echter er is wel een grens van wat je als bedrijf zou moeten doen. Het zou mooi zijn als bedrijven (ook vanuit de kerstgedachte), niet langer bewust misbruik gaan maken van de mazen in de wet om concurrenten dwars te zitten terwijl ze weten dat het wapperen met een niet rechtsgeldig model al eerder door de rechter is verboden.