In het bedrijfsleven leeft vaak nog de gedachte dat intellectuele eigendomsrechten in China niets waard zijn. De veronderstelling dat in China alleen maar producten worden nagemaakt, is inmiddels echt wel achterhaald. Steeds vaker staan daar innovatieve bedrijven op die eigen producten ontwikkelen de rechten hiervoor tijdig laten vastleggen. Hoe goed kunnen intellectuele eigendomsrechten beschermd worden in China? Als een product in China wordt aangeboden, is dit dan zonder problemen te verkopen in Europa?
In 2015 hebben Chinese bedrijven meer dan 1 miljoen nieuwe octrooien aangevraagd (op een totaal van 3 miljoen). Amerikaanse en Japanse bedrijven volgen op gepaste afstand met iedere ca een half miljoen patenten. Ook qua merkrechten voeren de Chinese bedrijven wereldwijd de boventoon. In 2015 zijn 2,8 miljoen merkdepots ingediend in China. Om de rechten te beschermen, claimen de Chinese bedrijven niet alleen hun rechten in China maar vaak ook daarbuiten. Hierdoor staan Chinese bedrijven steeds vaker als eisende partij in de rechtszaal (ook in de Benelux), omdat derden met hun rechten aan de haal zijn gegaan.
Vorige maand spande het Chinese bedrijf Zhengte een procedure aan tegen Leen Bakker en Blokker. Zhengte produceert hoogwaardige tuinartikelen en levert die aan dealers over de hele wereld. De fabrieken van Zhengte zijn gevestigd in China. In 2012 heeft het Chinese bedrijf een nieuwe speelse partytent bedacht, een tent met een vlindervormig zwevend dak. Dit komt doordat de 4 verticale stangen allemaal een andere lengte hebben. Het vierkante dakdoek, lijkt te zweven tussen de ranke stangen, doordat er een kleine ruimte is vrijgelaten tussen de stangen en het doek. Het doek zit dan ook niet vast aan de dakleggers, maar is met lussen van elastiek hieraan vastgemaakt. Om de rechten op deze unieke vormgeving goed te beschermen, heeft het bedrijf ook modelbescherming aangevraagd in diverse landen waaronder de Europese Unie.
Als Leen Bakker (met 170 winkels) en Blokker (474 winkels) een vergelijkbare partytent gaan verkopen (Le Sud paviljoen Grimaud), pikt Zhengte dit niet. De zaak komt uiteindelijk bij de rechter en die moet beoordelen of de claim van Zhengte op het modellenrecht wel rechtmatig is. Als eerste kijkt de rechter of de tent van Zhente wel aan de eisen voldoet voor een model. Er zijn namelijk al een aantal andere tenten in de markt met een vlinderdak, en het model moet nieuw zijn ten opzichte van deze tenten. Alle voorbeelden die Blokker overlegt, zijn anders, er is geen identieke tent gevonden. Het model is dus nieuw. Daarnaast voldoet het model ook aan de eis van “eigen karakter”. De tent is ranker en minder lomp, waardoor er een andere totaalindruk ontstaat. Het modelrecht blijft in stand.
Dat is een tegenslag voor Blokker want de Le Sud partytent is vrijwel hetzelfde. Deze tent wekt geen andere algemene indruk bij de consument (alleen het bolletje op de staander ontbreekt). Gevolg inbreuk. De tent mag niet langer worden verhandeld, de proceskosten moeten worden betaald en Leen Bakker moet bekend maken hoeveel tenten er verkocht zijn en bij welke Chinese fabrikant alles is ingekocht, zodat Zhengte die ook kan aanpakken.
Voor menig MKB bedrijf mogelijk een eye-opener. Als je producten invoert in de EU, check dan altijd bij de fabrikant of er geen inbreuk wordt gemaakt op de rechten van derden en eis een vrijwaring hiervoor. Zeker bij producten uit China, nu Chinese bedrijven steeds vaker massaal hun IE rechten vastleggen om misbruik te kunnen aanpakken.